HİPERAKTİF ÇOCUKLAR
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun üç şekli
bulunmaktadır. Birincisinde dikkat eksikliği ön planda
,ikinci tipinde hiperaktivite ön planda ,diğer tipinde ise
ikisi birlikte görülmektedir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite
bozukluğu toplumda sık görülmektedir. Bu çocuklarda
sürekli hareketlilik ile beraber dikkat eksikliği ve fevri
olma durumu sıktır. Bu belirtilerin görünümü tanının geçerli
olması için 7 yaşından önce başlamalıdır.
BELİRTİLERİ
1. HAL
Dikkat eksikliği belirtileri -başka nedenler yok ise - :Dikkatlerini
uzun süre toparlayamazlar , başladıkları işlerin sonunu
getirmekte güçlük çekerler , dikkat gerektiren günlük işlerden
kaçınırlar, eşyalarını sık sık kaybederler , günlük işlerde
unutkanlıkları vardır, işlerini düzensiz ve dağınık yaparlar
, genelde bir işten diğerine çok sık geçiş yaparlar, karşısındakini
dinlememe sık sık konu değiştirme görülür, dikkatleri ilgisiz
uyaranlarla sık sık dağılır, çalışmaları plansızdır , emirleri
anlamakta güçlük çekerler, yaptıkları işlerde dikkatsizce
hatalar yaparlar.
2.HAL
Hiperaktivite belirtileri-başka nedenler yok ise- :Yerinde
duramama hali vardır, devamlı kıpır kıpır haldedirler, kendi
yaşıtlarına göre belirgin farklılık ile sürekli hareket
halindedirler, Her şeye karışma , mobilyaların üzerinde
gezme , ev içinde koşuşturma , bir iş yaparken sık sık ayağa
kalkma gezinme halindedirler, konuşmanın sonu gelmeden araya
girerler, başkaları onların sözünü kesememekten yakınır,elleri
ayakları kıpır kıpırdır, ellerinde sürekli bir şeylerle
oynarlar, olası sonuçlarını düşünmeden tehlikeli işlere
girme görülür, sakinlik isteyen grup içi etkinliklere katılmakta
zorlanırlar, etraftaki insanlar tarafından sık sık hareketlilik
konusunda uyarılırlar.
3.HAL
Hiperaktivite ve dikkat eksikliği olan çocuklarda okul
çağından önce ve okul çağında hareketlilik ve dikkat eksikliği
belirgin olarak göze çarpar. Bu dikkat eksikliği ve
hiperaktivite özellikleri sadece bir ortamda değil birkaç
ortamda kendini belli eder . Hiperaktif çocukların işlevselliği
belirgin olarak bozulur , özellikle okul döneminde göreceli
bir başarısızlık ve sık sık öğretmeninden uyarı alma görülür.
Derse konsantre olamadığı ve dikkat eksikliği olduğu için
, çoğu zaman zeka normal hatta normalin üstünde olmasına
rağmen derslerde başarısızlık görülür.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda
ek diğer psikiyatrik durumlar olabilir. Bu psikiyatrik durumlar
arasında öğrenme güçlükleri , karşı gelme bozukluğu , davranış
bozukluğu , anksiyete bozuklukları sayılabilir .Önemli olan
bu tanının psikiyatrik muayene ve testler ile kesinleştirilmesi
gerekir.
Tedavi konusunda ilaç tedavisi ön plandadır. Türkiyede mevcut
ilaçlar ile dikkat eksikliği ve hiperaktivite semptomları
büyük oranda kontrol altına alınabilmektedir. Gerekirse
ilaç tedavisinin yanı sıra ek olarak pedagojik eğitim ile
dikkat süresini artırma ve davranışçı yaklaşımlar vardır.
İlaç tedavisinin ne kadar devam edeceği klinik görünüm ve
semptomların devam etmesine göre tespit edilir.
Hiperaktif çocuğun ailesinin yönlendirilmesi önemlidir.
Ailenin bu türlü bir çocuğu idare etmesi güç olur ,
Genelde çocuğun sosyal ilişkileri bozulur ve arkadaş ilişkilerinde
sorunlar yaşanır . Ders başarısızlığı da bu duruma eklenince
çocuğun kendine olan özgüveni azalır , alınganlığı artar.
Bu nedenle ailenin ve çocuğun psikososyal açıdan desteklenmesi
çok önemli bir konudur.
Diğer yandan çocuğun okul içerisindeki durumu öğretmenin
yönlendirmesi ve davranışları önemli olmaktadır. Yanlış
tutumlar çocukların hareketliliğini daha da artırmakta ,
mevcut problemlerin çözümünü güçleştirmektedir. Okul -aile
- doktor işbirliği bu durumda çok önemlidir.
Hiperaktif çocuklar bizim toplumumuz da %5 oranında
görülen yaygın bir durumdur. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite
durumunun üç şekli bulunmaktadır. Birincisinde dikkat eksikliği
ön planda ,ikinci tipinde hiperaktivite ön planda ,diğer
tipinde ise her ikisi birlikte görülmektedir. Bu çocuklarda
sürekli hareketlilik ile beraber dikkat eksikliği , dikkatini
uzun süre bir noktaya odaklayamama ve fevri olma durumu
sıktır. Bu belirtilerin görünümü tanının geçerli olması
için 7 yaşından önce başlamalıdır. Zaten hiperaktif çocuklar
doğumdan itibaren hatta anne karnında aşırı hareketlilikleri
ile dikkat çekerler ve çok net bir şekilde diğer çocuklardan
ayrılırlar. Ama burada gereken sınır konmamış , davranış
sorunlarına uygun müdahale edilmemiş , eğitim konusunda
eksik kalmış çocukları bu durumdan ayırmak gerekir.