SÖZCÜK ANLAMI TEST - 1

1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisi gerçek anlamında kullanılmıştır?
A) Ayağında, burnu aşınmış eski bir kundura vardı.
B) Dikiş makinesinin kolunu koparacakmış gibi çeviriyordu.
C) Çok uzaklardan atıldığı belli iki el silah sesi duyuldu.
D) İri, hantal gövdesini zorlukla sürüklüyor gibiydi.
E) Ninem, yorganımıza kırmızı çiçekli, basma bir yüz geçirdi.
(1984-ÖYS)

2. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisi gerçek_anlamında kullanılmıştır?
A) İlk damlalardan sonra yağmur birden coştu.
B) Bu söze, gençlerden biri ince bir karşılık verdi.
C) Serindi ama, tatil, bir ilk yaz akşamıydı.
D) Havalar ısınınca ağaçların tomurcukları patladı.
E) Gölün kıyılarını yapraksız, bodur ağaçlar kuşatmıştı.
(1984-ÖYS)

3. I. Onun bu pişkinliğine bir anlam veremedik.
II. Çoğunluk sağlanamadığı için toplantı ertelendi.
III. Cesaretinin kırılmasına sen sebep oldun,
IV. Çevre temizliğine önem vermek gerekir.
Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde altı çizili sözcükler gerçek anlamı dışında (mecaz anlamıyla) kullanılmıştır?
A) I. Ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
D) II. ve IV. E) III. ve IV.
(1991-ÖSS)

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "hafif kelimesi "Kurşun ağır bir madendir." cümlesindeki "ağır" kelimesinin anlamca karşıtıdır?
A) Kaç gündür midemde hafif bir ağrı var.
B) Hastalığı geçene kadar hafif bir işte çalışması gerekiyormuş.
C) Savaşta hafif bir yara almıştı.
D) Eline alınca hangisinin daha hafif olduğunu anlarsın.
E) Araba harekete geçerken hafif bir sarsıntı hissediliyor,
(1985-ÖYS)

5. "Usta bir yazar, kelimelerin ilk ve temel anlamlarıyla yetinmez. Cümle içinde kelimelere yan anlamlar kazandırmaya çatışır. Yeni kavramları, yeni duygu ve düşünceleri bu yolla anlatmayı dener. Böylece kelimelerin birden çok anlam bağlamasını sağlar; dilin anlatım olanaklarını zenginleştirir."
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu parçada öne sürülen tutuma uyulmamıştır?
A) Sürü, kel tepelerin yüzüne dağılmıştı.
B) Eski bir dostundan incitici, çok ağır sözler işitmişti.
C) Tatlı dili, güler yüzü onu herkese sevdirmişti.
D) Kayalıklardan toprak yola tam üç saatte inmişti.
E) Ortalığı, insana denizi hatırlatan keskin bir yosun kokusu kaplamıştı.
(1984-ÖSS)

6. "Anlam genişlemesi yoluyla somut anlamlı bir ad, bir de soyut anlam kazanabilir. Örneğin, somut anlamıyla "geçilen yer" demek olan 'yol' kelimesi yöntem anlamına gelerek soyut bir anlam da kazanmıştır."
Böyle bir anlam değişmesini örneklendiren kelime, aşağıdakilerden hangisinde kullanılmıştır?
A) Bunu yapmaya yürek ister, bu her babayiğidin harcı değil.
B) Bu gördüğün bulutlar, yağmur yüklü bulutlardır.
C) Bu dağlar, geçit vermez sarp dağlardır.
D) Ağaçlar, ilkyazda bir gelin gibi donanırlar,
E) Yapının güzel bîr görünümü vardı; taş, dantel gibi işlenmişti.
(1983-ÖYS)

7. Marmara'da her yelken Uçar gibi neşeli
Yukarıdaki dizelerde olduğu gibi, kimi sözler benzetme amacı gütmeden kendi anlamları dışında kullanılır.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde, bu örnektekîne benzer bir kullanım vardır?
A) Dalgalan sen de şafaklar gibi ey nazlı hilâl
B) Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım
C) Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda
D) Bastığın yerleri toprak diyerek geçme tanı
E) Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda
(1995-ÖSS)

8. "Geç kaldık, arabalıya yetişemeyeceğiz." cümlesindeki "arabalı" sözcüğü, "araba vapuru" anlamında kullanılmıştır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna benzer bir kullanım yoktur?
A) Bundan sonra dergimiz, birinci hamura basılacak.
B) Ön kapı açılmıyor, arkadan ineceksiniz.
C) Bu arabayı İki yıl önce iki milyona almıştık.
D) Bu tablo, onun yaptığı son yağlıboyadır.
E) Otobüs saat 12.30'da hareket edecek.
(1989-ÖSS)

9. "Bir tek kelimeyle belirtilebilecek bir kavramı, birden çok kelimeyle anlatmaya dolaylama denir."
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, dolaylama yoktur?
A) Anadolu'da bağ kütüğüne, "omca" denir.
B) Yavru vatandan yapılan ihracatta önemli artışlar oldu.
C) Ormanların kralt, şimdi bir kafeste tutsaktı.
D) Balıkçı, "Derya kuzuları!" diye bağırıyordu.
E) Büyük kurtarıcı, Anadolu'da yeni bir devlet yarattı.
(1983-ÖYS)