AD (İSİM)


-İnsanlar iyiye, güzele, doğruya layıktır. (5 tane isim var.)
-Yürü sözcüğü fiildir. (3 tane isim var.)
-Kardeşim gibisine rastlamadım. (2 tane)
-Deniz kenarında biraz yürümek istiyordum. (3 tane)
* Kim, ne, nere soruları ve bu soruların çekimli şekilleri (kimi, neye, nereden, kimden,...) yanıt olarak isim türünü aldırır.
Ali dün kitabını okulda unutmuş.
kim ne zaman neyi nerede yüklem


SIFAT (ÖNAD)


Varlıkları niteleyen ve ya belirten sözcük türüne denir.


-Varlığın özünde olan şeyler niteleme sıfatları ile anlatılır.
beyaz tebeşir


-Bir varlığın diğer bir varlıkla ilgisini belirtme sıfatları anlatır.
Elimdeki tebeşir

Özellikleri:
1. İsim olmadan sıfat olmaz.
2. Sıfatın önündeki isimler düştüğünde sıfat isimleşir.
3. Çekimi yapılan sıfatlar isimleşir.


Sıfatın İsimleşmesi (Adlaşması)


Kırmızı ışık / yandı.
sıfat isim
Kırmızı yandı.
isimleşme ışık
Küçük çocukları koruyalım.
sıfat isim
Küçükleri koruyalım.
isimleşme
Kırmızı rengi severim. › Kırmızıyı severim.
Yaralı adam ağlıyordu. › Yaralı ağlıyordu.

SORU
Bütün sıfatlar adlaşabilir. Hangisinde adlaşmış sıfat yoktur?
a) Hasta giderek iyileşiyordu.
b) Yaşlı kadını karşıya geçirdik.
c) Hangi taşı kaldırsam altından sen çıkıyorsun.
d) Bu masa oldukça sağlammış.
e) Güzellik görece bir kavramdır.
Burada cevap "e" şıkkıdır. Güzellik sözcüğü adlaşmış bir sıfat olarak kullanılmamıştır.

Pekiştirmeli Sıfatlar


1. Kimi sıfatların ilk sesliye kadar olan kısımları alınır, bunlar "m,p,r,s" harflerinden biriyle kapanarak sıfatın başına eklenmesiyle yapılır.

beyaz › bem › bembeyaz
ıssız › ıp › ıpıssız
temiz › ter ›tertemiz
pembe › pes › pespembe
2. Sıfatların yinelenmesiyle yapılır.
Uzun uzun yollardan geldik.
3. Yinelenen sıfatların arasında soru ekinin kullanılmasıyla yapılır.
Uzun mu uzun yollar..
Sessiz mi sessiz...
Küçültme Sıfatları
-ce: irice bir adam...
-cek: büyücek bir bahçe
-msı: sarımsı bir elbise...
-imtrak: ekşimtrak bir yemek...